“Eigenaarschap vraagt juist om structuur”
Maak kinderen eigenaar van hun leerproces. Dat klinkt eenvoudig maar let op voor de valkuilen en pas op voor misvattingen. Zo blijkt uit een gesprek met trainer Daniëlle Aust.
Daniëlle is wat je noemt ervaringsdeskundige. Gezien de achtergrond van Daniëlle, die zelf als leraar Duits ‘in de klei stond’, kunnen vooral leraren uit het VO hier hun voordeel mee doen. Op haar huidige school, het Castor College, is ze afdelingsleider van de tweejarige brugklas. Haar uitgebreide praktijkkennis en persoonlijke ervaringen met eigenaarschap draagt Daniëlle graag over aan andere onderwijsprofessionals. Bijvoorbeeld via trainingen voor KPC Groep.
Eigenaarschap valt of staat in haar ogen met zelfinzicht van de leerling. “Leerlingen moeten leren snappen hoe ze kennis tot zich nemen, hoe hun leerproces eruitziet en waarom ze bepaald gedrag vertonen. Hierdoor gaan ze begrijpen welke leerstrategieën wel of niet bij hen werken en waarin ze goed en minder goed in zijn.”
‘Eigenaarschap begint bij de docent’
Wat in het interview met Daniëlle telkens terugkeert: eigenaarschap van de leerling begint bij de docent. “Als docent krijg je een nieuwe rol erbij, die van coach. Dat is voor veel leraren best lastig want je bent gewend om te zenden en te sturen. Docenten vinden de gedachte dat leerlingen meer eigenaarschap krijgen op zich heel aantrekkelijk: meer gemotiveerde leerlingen die zelf beslissingen nemen. Maar docenten realiseren zich vaak niet wat dat voor hen zélf betekent. Dat je een heel andere rol erbij gaat krijgen. Je moet kaders gaan creëren waarbinnen de leerlingen kunnen vallen en opstaan en verantwoordelijkheid gaan nemen. Dat is niet makkelijk. Leerlingen zijn er vaak aan gewend te consumeren en vinden het juist niet prettig als ze meer verantwoordelijkheid krijgen. Ze gaan dan kijken of ze de docent weer in de ‘zend-stand’ kunnen krijgen. Als je je als docent hiervan niet bewust bent, is dat een valkuil waar je in trapt. Je hoort daarom vaak zeggen: ‘dat loslaten vind ik best lastig’.”
Structuur
Tijdens haar trainingen merkt Daniëlle dat eigenaarschap soms verward wordt met zelfstandigheid. “Eigenaarschap betekent niet dat de leerling het zelf maar moet uitzoeken en bij je komt als er een vraag is. Het vraagt juist om een structuur waarbinnen leerlingen kunnen kijken wat wel en niet voor hen werkt. Zo leren ze zichzelf kennen en bereid je ze voor op de toekomst. Die bagage geef ik heel graag mee aan de leerling bij de stappen die hij gaat zetten in zijn verdere leven. In het onderwijs moet het in mijn ogen meer gaan dan alleen om diploma’s. Je persoonlijke overtuigingen zijn daarom een heel belangrijke factor voor wie aan de slag wil met eigenaarschap. Je kunt pas de rol van coach op je nemen als je daar vanuit je eigen overtuigingen ook achter kunt staan en als je positieve verwachtingen hebt over de leerling.”
Geen receptenboek
Op 28 februari start in Utrecht een door Daniëlle verzorgde tweedaagse training over eigenaarschap. “Deze is vooral bedoeld voor docenten die iets willen met eigenaarschap maar niet weten wat en hoe. Daarom is deze training ook zo nuttig. Je moet eerst nagaan of eigenaarschap bij jou past als docent. En realiseer je ook dat er geen receptenboek is voor eigenaarschap of stappenplan. Wat voor de ene leerling werkt, werkt bij de andere juist niet.”
Training Eigenaarschap
Vergroot eigenaarschap